1999: Τραγωδία στην υπό κατασκευή Αττική Οδό

Οι οδηγοί που περνούσαν το μεσημέρι της 24ης Νοεμβρίου 1999 από τη λεωφόρο Παιανίας – Μαρκόπουλου μίλησαν για σκηνή βγαλμένη από ταινία καταστροφής. Μέσα σε δευτερόλεπτα η γέφυρα στην υπό κατασκευή Αττική οδό κατέρρευσε και δύο εργάτες, ένας 42χρονος Αλβανός και ένας 23χρονος Βορειοηπειρώτης, ανασύρθηκαν νεκροί κάτω από τόνους μπετόν που δεν είχε ακόμη στερεοποιηθεί. Άλλοι εννέα είχαν τραυματιστεί.

Τα υποστυλώματα δεν άντεξαν το βάρος των υλικών. Κομμάτια σίδερου και τσιμέντου σχηματίσουν ένα ντόμινο, που έπεσε στην άσφαλτο, ενώ οι οδηγοί που μόλις είχαν περάσει από κάτω, ξεφυσούσαν με ανακούφιση και ευχαριστούσαν την τύχη τους.

Η κατασκευή της γέφυρας είχε ξεκινήσει τέσσερις μήνες πριν. Εκείνη την ημέρα επρόκειτο να πέσει και το μπετόν. Όμως λίγη ώρα μετά τις πρώτες εργασίες, περίπου στη 1 το μεσημέρι, η γέφυρα μήκους περίπου 70 μέτρων έπεσε κομμάτι – κομμάτι. Τουλάχιστον τριάντα άνθρωποι βρίσκονταν στις σκαλωσιές και τα μηχανήματα. Δύο από αυτούς, ο 42χρονος Μιχάλης Γκινάι, πατέρας δύο παιδιών και ο 23χρονος Γιάννης Γκίκας, έκαναν διάλειμμα για φαγητό ακριβώς κάτω από μία σκάλα. Δεν πρόλαβαν να απομακρυνθούν όταν ακούστηκαν οι πρώτοι τριγμοί και βρέθηκαν καταπλακωμένοι από 1.500 τόνους υγρού μπετόν… Ακολούθησαν σκηνές πανικού.

Οι άνδρες της Πυροσβεστικής και η ομάδα της ΕΜΑΚ, που κινητοποιήθηκαν για την επιχείρηση διάσωσης, χαρακτήρισαν «πρωτοφανές» το συμβάν. Με παγωμένο βλέμμα και αγωνία για την τύχη των συναδέλφων τους, οι Έλληνες και Αλβανοί εργάτες προσπαθούσαν να τους βοηθήσουν να εντοπίσουν τους εγκλωβισμένους. Το έργο τους ήταν δυσκολότερο από κάθε άλλη φορά, καθώς το μπετόν δεν είχε στερεοποιηθεί και όταν ο γερανός σήκωνε τα σίδερα των υποστυλωμάτων, το τσιμέντο έπεφτε στο έδαφος. Γι’ αυτό ξεκίνησαν την προσπάθειά τους σκάβοντας κάτω από το έδαφος.

Γύρω στις 7 το απόγευμα ανέσυραν τα πτώματα των δύο εργατών. Ο Αριάν, ανιψιός του Μιχάλη Γκινάι, παρακολουθούσε αμίλητος την επιχείρηση διάσωσης. «Η οικογένεια του θείου μου είναι στην Αλβανία. Δεν τους έχουμε πει ακόμα τίποτα, τι να τους πούμε…».

Στο νοσοκομείο «Eυαγγελισμός» είχαν μεταφερθεί ήδη εννέα άτομα. Σε πιο σοβαρή κατάσταση νοσηλευόταν ο εργοδηγός Φώτης Συνανίδης, με κάταγμα στον πρώτο οσφυϊκό σπόνδυλο. «Σαν να έγινε σεισμός και ξαφνικά χάθηκαν τα πάντα από μπροστά μου. Θυμάμαι μόνο το σύννεφο σκόνης που σηκώθηκε και τον δυνατό αέρα», θα πει ένας απ’ αυτούς, ο 33χρονος Λάζαρος Λάζος, πατέρας δύο ανήλικων παιδιών.

Η ΓΣΕΕ σε ανακοίνωσή της τόνισε ότι «στο συγκεκριμένο γεγονός είναι εμφανέστατο από τα πρώτα στοιχεία ότι, εκτός της έλλειψης μέτρων για την ασφάλεια της εργασίας, υπάρχουν και εγκληματικές τεχνικές παραλείψεις», ενώ η κοινοπραξία «Aττική Οδός», την οποία αποτελούσαν έντεκα από τις πιο γνωστές ελληνικές τεχνικές εταιρείες, διαβεβαίωσε ότι θα διενεργηθούν όλοι οι αναγκαίοι έλεγχοι, οι αυτοψίες και οι πραγματογνωμοσύνες.

«Το έργο μελετήθηκε, κατασκευάστηκε και επιβλέπεται από ειδικευμένο προσωπικό, ενώ τηρούνται οι διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου και τα μέτρα ασφάλειας», ανέφερε μεταξύ άλλων στη δική της ανακοίνωση.

Με εντολή του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Κώστα Λαλιώτη το σώμα επιθεωρητών δημοσίων έργων ανέλαβε τη διερεύνηση των αιτίων του δυστυχήματος. Ωστόσο το υπουργείο έριχνε το «μπαλάκι» στην κατασκευάστρια κοινοπραξία, ομολογώντας, εμμέσως, ότι δεν είχε την επίβλεψη στο έργο αυτό, που γινόταν με χρηματοδότηση από το δημόσιο.

«Η κατάρρευση της γέφυρας είναι χονδροειδές σφάλμα», παραδέχθηκε ο μηχανικός Δημήτρης Παπαμιχαήλ, διευθυντής έργου της «Αττικής Οδού» και εξέφρασε τη θλίψη του. Ανέλαβε εξ ολοκλήρου την ευθύνη και ανακοίνωσε ότι συγκροτήθηκε επιτροπή από κορυφαίους επιστήμονες που συνεργάστηκαν στη μελέτη και την κατασκευή του έργου, η οποία θα διερευνούσε τα αίτια της κατάρρευσης.

Τα δύο πορίσματα, του Σώματος Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων και της επιστημονικής επιτροπής από καθηγητές του Πολυτεχνείου και εκπρόσωπο του Τεχνικού Επιμελητηρίου, που είδαν το φως της δημοσιότητας το Μάρτιο του 2000, διαπίστωναν αστοχία των υλικών (ικριώματα εκτός προδιαγραφών), λανθασμένη στήριξη των ικριωμάτων της γέφυρας, λανθασμένη ρίψη του μπετόν, με αποτέλεσμα την υπέρμετρη φόρτωση και την πτώση της.

Πολλοί μίλησαν για «ασυλία» στους εργολάβους, όταν αποκαλύφθηκε η κατάληξη της υπόθεσης. Κι αυτό γιατί η πειθαρχική ποινή που επιβλήθηκε στις έντεκα κατασκευαστικές εταιρείες -τρεις μήνες αποκλεισμός από κάθε διαγωνισμό ανάληψης έργου, η οποία μειώθηκε από την υπουργό Βάσω Παπανδρέου στον ένα μήνα- κοινοποιήθηκε δύο ημέρες πριν από τη λήξη της…

Στο ποινικό σκέλος της υπόθεσης, τον Οκτώβριο του 2004 δύο πολιτικοί μηχανικοί καταδικάστηκαν από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών σε εξαγοράσιμη ποινή φυλάκισης 5 ετών. Οι κατηγορίες που αντιμετώπιζαν ήταν ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή, σωματικές βλάβες και παράβαση κανόνων της οικοδομικής.

astinomiko.gr